Angioplastyka wieńcowa

Angioplastyka wieńcowa jest zabiegiem, który polega na poszerzeniu lub udrażnianiu tętnic wieńcowych. Na czym polega angioplastyka? Kiedy się ją stosuje? Jakie są ewentualne powikłania? Tego dowiesz się w dalszej części artykułu.

Angioplastyka wieńcowa – co to jest?

Angioplastyka wieńcowa (lub przezskórna interwencja wieńcowa, PCI) to małoinwazyjna procedura wykorzystywana w celu udrożnienia zablokowanej tętnicy wieńcowej. Obejmuje wprowadzenie cewnika z balonem do tętnicy wieńcowej i chwilowe rozprężenie balonu w miejscu zwężenia, tak, aby poszerzyć światło naczynia. Zwykle procedura obejmuje również założenie do tętnicy metalowego stentu (sprężynki) w celu zapobiegnięcia ponownemu zamknięciu się naczynia. Część stentów jest pokryta cząsteczkami leków, które spowalniają proces narastania zmian miażdżycowych (stenty uwalniające leki).

Wskazania do angioplastyki wieńcowej

Angioplastyka jest stosowana u pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową, w sytuacji wyczerpania możliwości leczenia zachowawczego (zmiana trybu życia, leczenie farmakologiczne). Zmniejsza wtedy nasilenie objawów związanych z niedokrwieniem mięśnia serca, takich jak bóle w klatce piersiowej czy duszność. Ma również zastosowanie u chorych z zawałem mięśnia serca lub przy nasileniu dolegliwości wieńcowych. Nie jest formą leczenia optymalną dla każdego pacjenta. Chorzy ze zwężeniami w początkowym odcinku naczyń wieńcowych, z niewydolnością krążenia, cukrzycą, z rozsianymi zmianami w wielu naczyniach wymagają konsultacji kardiochirurgicznej i rozważenia wskazań do operacji pomostowania tętnic wieńcowych.

Jak przygotować się do zabiegu angioplastyki wieńcowej?

Istotne jest, aby pacjent nie przyjmował pokarmów ani płynów przez co najmniej 6 godzin przed zabiegiem. Bardzo ważne jest także poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, w szczególności o takich, które wpływają na krzepliwość krwi. Dla bezpiecznego wykonania angioplastyki wieńcowej, niezbędne będą także informacje o ewentualnych uczuleniach i – jeśli takie były – wcześniejszych zabiegach i operacjach. Przed samym zabiegiem dokładnie goli się także wybrane partie ciała (pachwiny, okolice przedramion).

Jakie badania wykonuje się przed angioplastyką? Zabieg poprzedzają standardowe badania krwi (morfologia) oraz moczu. Wykonuje się także echo serca, RTG i EKG. Ważnym zabiegiem diagnostycznym jest koronarografia, który pozwala uwidocznić zwężenia w świetle tętnicy. Koronarografia pozwala skutecznie ocenić stan naczyń krwionośnych pacjenta.

Trzeba mieć na uwadze, że zestaw badań do wykonania ustala każdorazowo lekarz prowadzący na podstawie – między innymi – historii choroby oraz dokładnego wywiadu lekarskiego.

Jak przebiega zabieg angioplastyki wieńcowej?

Angioplastyka balonowa wieńcowa jest zabiegiem, który wykonywany jest w specjalnej sali (pracownia kardioangiograficzna). Przed wykonaniem nakłucia pacjentowi podawane jest znieczulenie miejscowe. Po aplikacji środka chory układany jest na wznak na stole zabiegowym i przykrywany prześcieradłem chirurgicznym. Do prawidłowego wykonania zabiegu wymagane jest wykonanie nakłucia tętnicy ramiennej, udowej lub promieniowej. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie specjalnej rurki z zastawką (tzw. koszulka naczyniowa). Następnie w ujściu tętnicy wieńcowej umieszczany jest cewnik prowadzący, przez który wprowadzany do tętnicy jest mały metalowy drucik. Po aplikacji drucika sprowadzany jest po nim cewnik z balonikiem. Ten z kolei wypełniany jest ciśnieniem atmosfer z mieszaniną soli fizjologicznej i kontrastu powoduje rozszerzenie miejsca naczynia.

Postępowanie po zabiegu angioplastyki wieńcowej

Po wykonaniu zabiegu lekarz wyjmuje cewniki angioplastyczne, a także usuwa koszulkę naczyniową. Co ważne – miejsce nakłucia musi być mocno zaciśnięte (na początku przez lekarza, a następnie za pomocą opatrunku uciskowego), który powinien pozostać na miejscu przez parę godzin. Jeżeli angioplastyka została wykonana przez tętnicę promieniową, pacjent może od razu wstać z łóżka – w przypadku tętnicy udowej jest to 6-8 godzin po zabiegu.

Powikłania i ryzyko zabiegu angioplastyki wieńcowej

Zastosowanie angioplastyki bez założenia stentu daje około 30% ryzyko nawrotu zwężenia (restenoza). W celu zminimalizowania tego ryzyko wprowadzono do użycia stenty – założenie stentu metalowego nieuwalniającego leku redukuje to ryzyko do około 20%, natomiast stentu uwalniającego lek do około 10%. 

Co ważne, należy wspomnieć o tym, że po zabiegu mogą wystąpić powikłania angioplastyki. Do najczęstszych zalicza się zakrzepicę w stencie oraz krwawienie z miejsca wprowadzenia cewnika.

• Zakrzepica w stencie – jest powikłaniem związanym z obecnością ciała obcego w świetle naczynia. Polega na wytworzeniu skrzepliny w świetle naczynia, w miejscu implantacji stentu i zablokowaniu przepływu krwi. W rezultacie dochodzi do zawału serca. W celu zapobieżenia tej komplikacji stosuje się leki zmniejszające aktywność płytek krwi, takie jak aspiryna, klopidogrel, czy prasugrel. Lekarz informuje pacjenta o czasie koniecznym stosowania tych leków. Co bardzo ważne, nie wolno rezygnować z ich przyjmowania bez konsultacji z lekarzem.
• Krwawienie z miejsca w prowadzenia cewnika, najczęściej pachwiny lub okolicy nadgarstka – w profilaktyce tego powikłania stosuje się opatrunki uciskowe przez kilka godzin po zabiegu.

Do innych, sporadycznych powikłań angioplastyki zaliczyć można:

• zawał serca – bywa wynikiem chwilowego zamknięcia światła tętnicy w trakcie procedury udrażniania zwężonego naczynia (rozprężenie balonu),
• uszkodzenie ściany tętnicy wieńcowej – w trakcie manipulacji w świetle naczynia może dojść do rozwarstwienia lub rozerwania ściany tętnicy; taka sytuacja wymaga czasem pilnej interwencji kardiochirurgicznej,
• upośledzenie funkcji nerek – związane ze stosowaniem środków kontrastów dla uwidocznienia światła naczyń w trakcie zabiegu,
• udar mózgu – niezwykle rzadkie powikłanie angioplastyki, które może wystąpić z powodu oderwania się fragmentów blaszki miażdżycowej w trakcie przechodzenia cewnika przez aortę lub powstania skrzepów krwi w cewnikach,
• zaburzenia rytmu serca – zwykle krótkotrwałe, choć mogą wymagać podania leków lub czasowej implantacji stymulatora.

Zdarza się, że część pacjentów odczuwa ból w klatce piersiowej po angioplastyce.

Wyniki Angioplastyki wieńcowej

Angioplastyka wieńcowa znacząco poprawia przepływ krwi przez uprzednio zwężone lub zamknięte naczynie. Prowadzi to zazwyczaj do ograniczenia dolegliwości bólowych i zwiększenia wydolności fizycznej. Nie oznacza jednak całkowitego wyleczenia choroby serca. Utrzymanie dobrego efektu zabiegu wymaga stosowania się do zaleceń lekarskich dotyczących stylu życia i przyjmowania leków. Warto pamiętać o:

• zaprzestaniu palenia papierosów,
• obniżeniu wartości cholesterolu,
• utrzymaniu prawidłowej wagi ciała,
• uregulowaniu towarzyszących zaburzeń, takich jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze,
• systematycznej aktywności fizycznej. 

W Centrum Zdrowia FitMedica pomagamy pacjentom z chorobami układu krążenia właściwie zaplanować i prowadzić trening fizyczny.
Zapraszamy również na konsultacje z dietetykiem.