Przy nadciśnieniu tętniczym pacjenci mogą przez długi czas nie zauważać objawów.

Nadciśnienie tętnicze – objawy, przyczyny i leczenie

Nadciśnienie jest przypadłością, która dosięga co trzeciego dorosłego Polaka. Wiele osób jednak nie zdaje sobie sprawy, że są chorzy. Nieodpowiednio nieleczone nadciśnienie tętnicze, a także brak reakcji ma negatywny wpływ na funkcjonowanie oraz stan układu krążenia i nerek, co może nieść ze sobą groźne dla zdrowia powikłania. Jakie są objawy i przyczyny nadciśnienia? Jak wygląda leczenie? Jak zbić ciśnienie? Zapraszamy do lektury artykułu, w którym zostały opisane najważniejsze informacje dotyczące tej choroby.
 

Wysokie ciśnienie krwi jest częstym schorzeniem i wynika ze zbyt dużej siły nacisku strumienia krwi na ściany tętnic. Prowadzi to do uszkodzenia naczyń i może być przyczyną problemów zdrowotnych, m.in. choroby serca. Ciśnienie krwi zależy od ilości krwi, którą serce pompuje do tętnic oraz od oporu jaki stanowią naczynia obwodowe. Im więcej krwi pompuje serce oraz im węższe i sztywniejsze są naczynia krwionośne, tym wyższe wartości ciśnienia tętniczego. Choroba rozwija się przez wiele lat i długo nie daje żadnych objawów. Niekontrolowane, wysokie ciśnienie tętnicze krwi zwiększa ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, w tym zawału serca lub udaru mózgu. Na szczęście, wysokie artości ciśnienia krwi można łatwo oszacować. Nowoczesna diagnostyka kardiologiczna pozwala również wykryć uszkodzenie naczyń i serca, nawet w okresie bezobjawowym. Jeśli wiesz, że Twoje ciśnienie krwi przekracza dopuszczalne normy, umów się na wizytę do kardiologa, tak, żeby wcześnie rozpocząć leczenie.

Nadciśnienie tętnicze – czym jest?

Nadciśnienie to dolegliwość, która charakteryzuje się wysokim ciśnieniem krwi, które wykracza poza granice normy. Chorobę tę można rozpoznać wtedy, gdy średnie wartości ciśnienia są równe bądź wyższe niż 140 mm Hg (dla ciśnienia skurczowego) oraz 90 mm Hg (dla ciśnienia rozkurczowego). Co ważne – do stwierdzenia występowania nadciśnienia niezbędne jest wykonanie kilku pomiarów, które występują zazwyczaj w różnych odstępach czasowych – kilkudniowych lub kilkutygodniowych. Choroby nie można zidentyfikować po jednorazowym pomiarze.

Nadciśnienie tętnicze – rodzaje

Nadciśnienie tętnicze klasyfikuje się w kilku rodzajach. Występuje ono gdy ciśnienie krwi normy zostają przekroczone. Chorobę tę dzieli się na:

  • nadciśnienie tętnicze I stopnia – lekkie nadciśnienie, które cechuje się ciśnieniem skurczowym na poziomie 140-159 mm Hg oraz rozkurczowym 90-99 mm Hg,
  • nadciśnienie tętnicze II stopnia – w tym stopniu choroby ciśnienie skurczowe wynosi 160-179 mm Hg, a rozkurczowe 100-109 mm Hg,
  • nadciśnienie tętnicze III stopnia – w tym wypadku ciśnienie skurczowe przekracza 180 mm Hg, a rozkurczowe 110 mm Hg. 

Objawy nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, która w wielu przypadkach nie daje żadnych objawów – zwłaszcza w początkowych etapach. Poważniejsze symptomy mogą pojawić się z czasem – najczęściej w wyniku różnych powikłań takich jak np. rozwoju miażdżycy czy przerostu lewej komory serca. Są to sytuacje, które powinny być objęte obserwacją, a także odpowiednią profilaktyką. Tego typu dolegliwości zwiększają bowiem ryzyko wystąpienia zawału serca czy udaru. Większość pacjentów z wysokim ciśnieniem tętniczym krwi przez długi czas nie prezentuje żadnych objawów choroby. Pewna grupa może zgłaszać tępe bóle głowy, zawroty głowy lub krwawienia z nosa już na wczesnym etapie choroby. Zwykle jednak objawy występują, gdy ciśnienie krwi osiąga wartości zagrażające zdrowiu.

Nadciśnienie objawy mogą jednak występować u niektórych pacjentów. Są to jednak mało charakterystyczne objawy, a zaliczają się do nich m.in.:

  • bóle głowy,
  • duszności,
  • potliwość,
  • uderzenia gorąca,
  • kołatanie serca,
  • zawroty głowy.

Rozwój nadciśnienia tętniczego może objawiać się poważniejszymi symptomami, wśród których wyróżnić można m.in.:

  • problemy z czuciem i ruchem,
  • obrzęki kończyn,
  • niewłaściwą pracę nerek,
  • problemy na tle pamięciowym oraz ogólną mniejszą sprawność intelektualną.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego 

Wyróżnia się dwa typy nadciśnienia tętniczego: Nadciśnienie pierwotne – występuje u większości pacjentów. Rozwija się stopniowo przez wiele lat. Nie jest znana przyczyna wysokich wartości ciśnienia tętniczego. Nadciśnienie wtórne – dotyczy pacjentów, u których można wskazać przyczynę choroby. Wysokie ciśnienie pojawia się zazwyczaj nagle, osiąga znaczne wartości, słabiej też reaguje na standardowe leczenie.

Przyczyny nadciśnienia tętniczego są różne i zależą od jego rodzaju. U większości chorych rozpoznawana jest pierwotna postać, czyli nadciśnienie tętnicze pierwotne. Przy takiej postaci choroby nie jest możliwe ustalenie w sposób jednoznaczny przyczyn. W pozostałych przypadkach rozpoznawane jest najczęściej wtórne nadciśnienie tętnicze. 

Wśród przyczyn wtórnego nadciśnienia można wyróżnić:

– choroby nerek i nadnerczy – choroby tarczycy – wrodzone wady naczyń krwionośnych (np. koarktacja aorty) – niektóre leki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, steroidy, – doustne środki antykoncepcyjne – kokaina, amfetamina – nadużywanie alkoholu – obturacyjny bezdech senny

Przyczyny powstawania choroby to m.in.:

  • obturacyjny bezdech senny,
  • zwężenie tętnic nerkowych,
  • choroba Conna,
  • niektóre leki np. niesteroidowe leki przeciwzapalne,
  • przeszczep nerki.

Wśród rzadszych przyczyn wymienić można również m.in.:

  • nadczynność tarczycy,
  • przetoki tętniczo-żylne,
  • zespół Cushinga,
  • niedokrwistość,
  • niedomykalność aortalną,
  • guzy chromochłonne,
  • wrodzone przerosty nadnerczy,
  • zwężenie cieśni aorty,
  • zabiegi chirurgiczne.

Jak często kontrolować ciśnienie krwi?

Kontrolę ciśnienia tętniczego krwi przeprowadza lekarz internista lub specjalista podczas każdej wizyty w ambulatorium. Po skończeniu 18 r.ż warto mierzyć ciśnienie tętnicze nie rzadziej niż co 2 lata. Jeśli lekarz rozpoznał już wcześniej chorobę nadciśnieniową lub inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, zaleci częstsze monitorowanie wartości ciśnienia.

Nadciśnienie – czynniki ryzyka

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z przyczyn chorób sercowo-naczyniowych. Najczęściej ma ono charakter pierwotny, czyli rozwija się samoistnie w obecności, sprzyjających jego wystąpieniu, czynników środowiskowych. Do tych czynników ryzyka, na które mamy wpływ i które możemy modyfikować, należą m.in.:

  • otyłość, szczególnie nadmiar tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej – im wyższa masa ciała tym więcej krwi musi być dostarczone do tkanek, żeby zapewnić właściwy dowóz tlenu i substancji odżywczych. Im większa objętość krwi krążącej w łożysku naczyniowym tym wyższe ciśnienie tętnicze,
  • nadmierne spożycie soli – prowadzi do zatrzymania wody w organizmie i zwiększenia objętości krwi krążącej co przekłada się na wzrost ciśnienia tętniczego.
  • dieta bogata w tłuszcze a szczególnie w nasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z produktów zwierzęcych,
  • małe spożycie warzyw i owoców,
  • niska aktywność fizyczna – skutkuje często wyższą spoczynkową i wysiłkową czynnością serca. Wzrost liczby skurczów serca w ciągu minuty obciąża mięsień serca większą pracą. Rośnie też siła nacisku strumienia krwi na ściany naczyń. Brak aktywności fizycznej prowadzi również do przyrostu wagi,
  • palenie papierosów – palenie lub żucie tytoniu wywołuje natychmiastowy, przejściowy wzrost cisnienia tętniczego. Poza tym związki chemiczne obecne w tytoniu uszkadzają wewnętrzną warstwę ściany naczyń krwionośnych. Jest to przyczyną zwężenia naczyń i prowadzi do wzrostu oporu naczyniowego. Bierne palenie również skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.,
  • genetyka,
  • nadużywanie spożycia alkoholu – więcej niż 1 drink dziennie dla kobiety oraz mężczyzny po 65 r.ż. i ponad 2 dla mężczyzyny przed ukończeniem 65 r.ż. może wpływać na wysokość ciśnienia krwi. Przewlekłe nadużywanie alkoholu prowadzi do uszkodzenia mięśnia serca i rozwoju kardiomiopatii.
  • Niedobór potasu w diecie  – potas reguluje stężenie sodu w komórkach. Zbyt mała ilość potasu skutkuje akumulacją sodu w organizmie.

  • Niskie stężenie witaminy D – nie wyjaśniono z całą pewnością, czy niskie stężenie witaminy D ma wpływ na ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego. Postuluje sie udział witaminy D w regulacji aktywności enzymu produkowanego przez nerki (reniny), który wpływa na wysokość ciśnienia krwi.

Nadciśnienie tętnicze – jak wygląda leczenie?

Leczenie nadciśnienia odbywać może się zarówno drogą farmakologiczną (leki na nadciśnienie), jak i poprzez zmianę różnych nawyków, co obniża ciśnienie. W pierwszym wypadku wykorzystuje się różne preparaty hipotensyjne. Wśród leków znajdują się takie tabletki na nadciśnienie jak m.in. preparaty moczopędne, blokery kanału wapniowego, beta-blokery czy inhibitory konwertazy angiotensyny.

Podstawą profilaktyki oraz niefarmakologicznego leczenia nadciśnienia tętniczego, jest zmiana stylu życia pacjenta. Modyfikacje czynników ryzyka wystąpienia nadciśnienia powinny polegać na:

  • normalizacji masy ciała,
  • zwiększeniu aktywności fizycznej dostosowanej do możliwości pacjenta,
  • zaprzestaniu palenia papierosów i ograniczeniu spożycia alkoholu,
  • przestrzeganiu zaleceń żywieniowych, które u osób z nadciśnieniem tętniczym obejmują:
  • zmniejszenie spożycia soli,
  • ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych, pochodzących z tłustych mięs, wyrobów wędliniarskich oraz pełnotłustego mleka i produktów nabiałowych,
  • zwiększenie spożycia warzyw i owoców bogatych w potas.

Modyfikacja stylu życia nie tylko zapobiega rozwojowi nadciśnienia tętniczego, ale u osób z już rozpoznaną chorobą, może istotnie obniżyć wartości ciśnienia oraz poprawić efektywność leczenia farmakologicznego. 

Dowiedz się więcej:

Ambulatoryjny pomiar ciśnienia tętniczego (abpm, holter ciśnieniowy)

W naszej przychodni oferujemy Państwu możliwość wykonania całodobowej, ambulatoryjnej rejestracji ciśnienia tętniczego.  Dysponujemy nowym, lekkim i cichym aparatem…

Niewydolność serca

Niewydolność serca Niewydolność serca jest zespołem objawów, który spowodowany jest uszkodzeniem mięśnia sercowego. Jest to poważne schorzenie, którego…

Holter EKG Warszawa

Rejestrator holterowski EKG to niewielkie urządzenie, które pozwala na zapis rytmu serca w czasie codziennej aktywności oraz w…