Niedoczynność tarczycy u dzieci – objawy, przyczyny, leczenie

Prawidłowa praca gruczołów produkujących hormony ma kluczowe znaczenie dla zachowania pełnego zdrowia oraz dobrego samopoczucia. Jednym z takich gruczołów w organizmie człowieka jest tarczyca, która bierze udział w produkcji hormonów regulujących wiele procesów energetycznych. W wyniku zaburzenia syntezy hormonów i ich niedostatecznej produkcji dochodzi do niedoczynności tarczycy. Zaburzenia mogą pojawić się także u najmłodszych – jak leczyć niedoczynność tarczycy u dzieci?

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to zespół objawów towarzyszących niedostatecznej produkcji hormonów tarczycy przez gruczoł lub efekt dysfunkcji ich receptora. Zaburzenia pracy tarczycy u niektórych pacjentów stanowią dolegliwość, z którą się rodzą, u innych natomiast – niedoczynność należy do grupy chorób nabytych. W wyniku nieprawidłowego stężenia hormonów tarczycy dochodzi do zaburzeń metabolicznych oraz innych schorzeń, które w szczególności u dzieci – mogą mieć wpływ na ich dalszy rozwój.

Jakie hormony tarczycy odpowiadają za niedoczynność?

Za niedoczynność tarczycy u dzieci i dorosłych w głównej mierze odpowiada obniżone stężenie trijodotyroniny i tyroksyny – hormonów tatrczycy. Ich ilość ma znaczenie w procesie wzrastania. Oddziałują m.in. na poziom hormonu wzrostu, rozrost komórek szkieletu, prawidłowy rozwój narządów płciowych, a także regulują metabolizm oraz termogenezę (ciepłotę ciała).

Czym charakteryzuje się niedoczynność tarczycy u dzieci?

Nieleczona niedoczynność tarczycy u dzieci może mieć wiele konsekwencji na proces ich rozwoju i wzrostu. Produkcja hormonów tarczycy w organizmie po raz pierwszy odbywa się między około 10 a 12 tygodniem życia niemowlaka, natomiast po około 15 kolejnych tygodniach ich poziom w organizmie zostaje wyrównany i ustabilizowany. Przed tym okresem organizm poczętego dziecka czerpie niezbędne do rozwoju hormony od matki poprzez łożysko. Tyroksyna i trijodotyronina mają znaczenie już od czasu życia płodowego, dlatego warto jak najszybciej rozpoznać niedoczynność tarczycy u niemowląt, aby ograniczyć jej wpływ na dalszy rozwój.

Przyczyną wystąpienia zaburzeń produkcji hormonów tarczycy w młodym wieku mogą być w głównej mierze czynniki genetyczne sprowadzające się do upośledzenia funkcji produkcji, transportu oraz metabolizmy tyroksyny. Przy szukaniu przyczyn warto uwzględnić także m.in. zaburzenia rozwojowe, niedoczynność przysadki mózgowej, obwodową odporność na hormony tarczycy, dysfunkcję pracy podwzgórza oraz choroby autoimmunologiczne.

Niedoczynność tarczycy u niemowlaka – jak się objawia?

Objawy niedoczynności tarczycy u niemowląt mogą być trudne do rozpoznania, szczególnie w pierwszych miesiącach życia niemowlaka. We wczesnym etapie konsultacji lekarskiej występują objawy, takie jak: senność i ospałość, niskie napięcie mięśniowe, zaparcia oraz problemy z ssaniem. Wśród innych objawów niedoczynności tarczycy u niemowląt obecna jest także obniżona temperatura ciała, obrzęk powiek, przedłużająca się żółtaczka fizjologiczna i sucha skóra.

Tuż po urodzeniu dzieci, które nie mają prawidłowo wykształconej tarczycy lub nie produkują wystarczającej ilości hormonów prezentują niewiele objawów. Należą do nich:

1. Zażółcenie skóry i białkówek oczu
2. Częste dławienie się
3. Duży, wystający z buzi język
4. Obrzęknięta twarz

W miarę postępu choroby niemowlęta mają problem z przyjmowaniem pokarmów, słabo rosną. Czasem towarzyszą temu: zaparcia, obniżone napięcie mięśniowe, wzmożona senność.

Niedobór hormonów tarczycy w wieku niemowlęcym może prowadzić do znacznego opóźnienia rozwoju fizycznego i umysłowego!

Niedoczynność tarczycy u dziecka – objawy

U starszych dzieci zdiagnozowanie niedoczynności bywa łatwiejsze, ponieważ wraz z wiekiem pojawia się więcej symptomów, które mogą świadczyć o zaburzeniach produkcji hormonów przez gruczół tarczycy. Do objawów niedoczynności tarczycy u dzieci należą m.in.:

• zahamowanie wzrostu, spowolnienie dojrzewania,
• zaburzenia koncentracji,
• opóźnione dojrzewanie płciowe,
• niska odporność na zimno,
• senność,
• wzrost masy ciała mimo braku apetytu.

Niedoczynność tarczycy u nastolatków – na co ma wpływ?

Niedoczynność tarczycy u dzieci i nastolatków, poza typowymi objawami choroby, jakie występują u osób dorosłych ta grupa wiekowa może prezentować:

1. Niski wzrost
2. Opóźnienie w rozwoju zębów stałych
3. Opóźnienie dojrzewania
4. Opóźnienie rozwoju umysłowego

Jak rozpoznać niedoczynność tarczycy u dzieci?

Diagnoza niedoczynności tarczycy u dzieci powinna być przede wszystkim przeprowadzona sumiennie. W pierwszej kolejności z dzieckiem udaj się do lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i przy okazji oceni palpacyjnie stan narządu. W tym momencie wystarczy konsultacja z lekarzem pediatrą. Następnie konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych z krwi, które polegają na oznaczeniu stężeń poszczególnych hormonów m.in. TSH (przysadki tarczycy) oraz fT3 i fT4 oraz przeciwciał (anty-TPO i anty-TG). Dodatkowo endokrynolog przeprowadza USG tarczycy, które pozwala obrazowo ocenić stan gruczołu.

TSH u dzieci – norma

TSH to podstawowy hormon odpowiedzialny za pracę tarczycy, dlatego jego niewłaściwy poziom może wiele powiedzieć na temat zaburzeń funkcjonowania gruczołu. Normy TSH dla dzieci w różnym wieku prezentują się następująco:

• Norma TSH u niemowląt: 0.9-7,7 µU/ml,
• Norma TSH u dzieci między I. rokiem życia a okresem dojrzewania: 0.6-5.5 µU/ml,
• Norma TSH u dzieci po skończonym okresie dojrzewania i dorosłych: 0.5-4.8 µU/ml.

O czym może świadczyć podwyższone TSH u dziecka?

Zbyt wysoki poziom TSH w krwi dziecka lub dorosłego może być oznaką niedoczynności tarczycy, a także innych chorób o charakterze autoimmunologicznym.

Niedoczynność tarczycy u dzieci – leczenie

Zaburzenia stężenia poziomu tyroksyny leczy się poprzez wdrożenie codziennej suplementacji hormonalnej w postaci preparatów doustnych. Dawkę leku dobiera indywidualnie lekarz endokrynolog – w przypadku dzieci, które nie mają umiejętności połknięcia tabletki, preparat rozpuszcza się w wodzie. Dziecko powinno być pod stałą opieką lekarza prowadzącego – u niektórych pacjentów pojawia się konieczność stosowania farmakoterapii przez całe życie.

Więcej szczegółowych informacji na temat choroby znajdziecie Państwo w artykule “Niedoczynność tarczycy”

ZAPRASZAMY DO CENTRUM MEDYCZNEGO FITMEDICA NA KONSULTACJE DO SPECJALISTY ENDOKRYNOLOGA DZIECIĘCEGO!
DR JOLANTA  KOZAR JEST WIELOLETNIM KIEROWNIKIEM PORADNI ENDOKRYNOLOGICZNEJ DLA DZIECI W SZPITALU WOJEWÓDZKIM.