Osteotomia – na czym polega i co warto wiedzieć przed zabiegiem?

Osteotomia kolana – co to jest i kiedy się ją stosuje?

Jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów tego typu jest osteotomia kolana, a konkretnie kości piszczelowej lub udowej. Jej celem jest odciążenie jednej z powierzchni stawu – zazwyczaj przyśrodkowej, która najczęściej ulega zużyciu. Operacja polega na przecięciu i odpowiednim ustawieniu kości, a następnie jej stabilizacji przy użyciu specjalnej płytki i śrub. Zabieg stosuje się m.in. u osób z koślawością lub szpotawością kolan oraz u pacjentów z jednostronnym zużyciem chrząstki stawowej. 

Czy warto zdecydować się na osteotomię kolana? U wielu chorych przynosi ona znaczną ulgę, poprawia zakres ruchu i opóźnia konieczność wszczepienia endoprotezy – szczególnie jeśli rehabilitacja przebiega prawidłowo. Rekomendacja zabiegu to zawsze kwestia indywidualna – zależy od stanu zdrowia, wieku pacjenta oraz innych czynników.

Z kolei przeciwwskazaniami do wykonania osteotomii mogą być:

• zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe,
• choroby ogólnoustrojowe, ogólny zły stan zdrowia pacjenta,
• osteoporozy i inne choroby kości. 

Osteotomia kolana – rehabilitacja i powrót do pracy

Okres rekonwalescencji wymaga zaangażowania pacjenta i może trwać nawet kilka tygodni. W pierwszych tygodniach konieczne jest odciążenie kończyny, korzystanie z kul łokciowych i unieruchomienie (np. przy pomocy ortezy lub gipsu). Rehabilitacja trwa zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy, choć czas ten może się wydłużyć w zależności od wieku pacjenta i zakresu korekcji. Pełny powrót do pracy – zwłaszcza fizycznej – może nastąpić dopiero po kilku miesiącach, choć wiele zależy od skali zabiegu i (jak już wspomnieliśmy) indywidualnej sytuacji pacjenta.

Jak każdy zabieg chirurgiczny, osteotomia niesie ryzyko powikłań, takich jak zakażenie, opóźnione gojenie kości, czy uszkodzenie struktur nerwowych. Dlatego ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza w zakresie przygotowania do zabiegu i późniejszej rehabilitacji.

Jak długo boli noga po osteotomii?

Ból po osteotomii jest naturalnym elementem procesu gojenia i zwykle utrzymuje się przez kilka tygodni. Najbardziej intensywny bywa w pierwszych dniach po operacji, jednak odpowiednie leczenie pozwala go skutecznie kontrolować. Z czasem dolegliwości powinny ustępować, a pojawienie się bólu wysiłkowego świadczy o aktywowaniu, postępującej regeneracji i odbudowie siły mięśniowej.

Inne rodzaje osteotomii – szczęka, nos, kość udowa

Zabiegi osteotomii są szeroko stosowane również poza ortopedią. Osteotomia szczęki wykorzystywana jest w chirurgii ortognatycznej (szczękowo-twarzowej) do korekty wad zgryzu i asymetrii twarzy – to procedura stosowana najczęściej u osób dorosłych, w ramach leczenia kompleksowego, łączącego ortodoncję i chirurgię.

Z kolei osteotomia nosa to zabieg przeprowadzany w ramach rekonstrukcji przegrody nosowej lub korekty estetycznej. Polega na celowym złamaniu i przemieszczeniu struktur kostnych nosa, co pozwala na poprawę drożności dróg oddechowych i wyglądu nosa. 

Tego rodzaju zabiegi w obrębie twarzy wymagają często współpracy lekarzy różnych specjalizacji – laryngologii, ortodoncji i chirurgii.

W chirurgii ortopedycznej wykonuje się także osteotomię kości udowej, m.in. w przypadku dysplazji stawu biodrowego lub po urazach z deformacją osi kończyny. Zabieg ten pozwala na poprawę kontaktu powierzchni stawowych i ograniczenie bólu.