Przy nadczynności tarczycy produkowana jest zbyt duża ilość hormonów

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy to zespół objawów, które świadczą o nieprawidłowej pracy gruczołu tarczowego. Zaburzenie to związane jest z większym wydzielaniem hormonów od tego, ile organizm ich potrzebuje. Nieleczona nadczynność tarczycy może prowadzić do poważnych powikłań. Jakie są przyczyny i objawy nadczynności tarczycy? Jak wygląda leczenie tej przypadłości? Na te oraz inne pytania znajdziesz odpowiedź w dalszej części publikacji.

Co to jest nadczynność tarczycy?

Nadczynność (inaczej hipertyreoza) to stan, w którym tarczyca produkuje zwiększoną ilość hormonów (T3, czyli trójjodotyroniny oraz T4 – kalcytoniny). Wpływa to znacząco na przyspieszenie metabolizmu i manifestuje się utratą masy ciała, szybką lub nieregularną czynnością serca, nadmiernym poceniem się, zwiększoną drażliwością. Jest to zaburzenie, które dotyczy najczęściej kobiet (pomiędzy 20. a 40. rokiem życia), chociaż warto wiedzieć, że nadczynność tarczycy u mężczyzn również występuje. Wspomniane wcześniej hormony odpowiadają za prawidłową pracę całego organizmu, dlatego w przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości związanych z tarczycą jak np. nadczynność czy niedoczynność należy udać się do lekarza, aby uniknąć poważnych powikłań.

Objawy nadczynności tarczycy 

Objawy nadczynności tarczycy są bardzo różnorodne i przypominają dolegliwości w innych chorobach. Mogą one sugerować np. choroby serca czy schorzenia przewodu pokarmowego. Sama nadczynność często jest mylona z nerwicą. Do najczęściej podawanych objawów należą:

  • nagła utrata masy ciała, pomimo dobrego apetytu,
  • szybka lub nieregularna czynność serca, kołatania serca,
  • duszność,
  • zwiększony apetyt,
  • drażliwość, nerwowość,
  • drżenia rąk i palców,
  • nadmierne pocenie się,
  • zaburzenie cyklu miesięcznego,
  • zaburzenia trawienne,
  • niska tolerancja ciepła,
  • przyspieszona perystaltyka jelit, biegunki,
  • powiększenie tarczycy (wole),
  • zmęczenie, osłabienie siły mięśniowej,
  • kłopoty ze snem,
  • łzawienie,
  • scieńczenie skóry,
  • osłabienie i wypadanie włosów.

Objawy nadczynności tarczycy są często mniej nasilone u pacjentów w starszym wieku. Przyjmowanie leków, takich jak beta-adrenolityki może maskować dolegliwości związane z tą chorobą.

Oftalmopatia Gravesa

Oftalmopatia Gravesa to dolegliwość zdrowotna, która zdarza się w przebiegu autoimmunologicznej nadczynności tarczycy, zwłaszcza u palaczy. Jest to choroba oczodołu, w której dochodzi do obrzęku mięśni i tkanek związanych z gałką oczną. Oko jest wypchnięte do przodu, poza oczodół. Do typowych objawów należą:

  • wytrzeszcz,
  • zaczerwienienie i obrzęk gałek ocznych,
  • dyskomfort lub ból gałek ocznych,
  • nietolerancja światła, zamazane widzenie, trudności z poruszaniem gałkami ocznymi.

Nadczynność tarczycy przyczyny

Do najczęstszych przyczyn nadczynności tarczycy najczęściej zaliczane są: choroba Graves’a-Basedowa, guzki tarczycy, a także zapalenie tego gruczołu.

  • Choroba Gravesa-Basedowa – najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy; należy do zaburzeń o podłożu autoimmunologicznym, kiedy organizm produkuje przeciwciała o swoistości wobec komórek tarczycy. Przeciwciała te mają charakter aktywujący i stymulują produkcję hormonów tarczycy, czasami wiążą się również z tkankami miękkimi oczodołu (oftalmopatia Gravesa) i skóry, zwłaszcza na kończynach dolnych (dermopatia Gravesa).
  • Nadczynne guzki tarczycy (toksyczny gruczolak tarczycy, wole wieloguzkowe toksyczne, choroba Plummera) – choroba polega na powstaniu łagodnego rozrostu tkanki w obrębie tarczycy (gruczolaka), który powoduje powiększenie gruczołu i czasami jest odpowiedzialny za nadmierną produkcję hormonów.
  • Zapalenie tarczycy – obecność stanu zapalnego może powodować przeciekanie do krwi dodatkowej porcji hormonów, która zwykle jest przechowywana jako rezerwa w pęcherzykach tarczycy. Podostre zapalenie tarczycy prowadzi do bolesnego jej powiększenia. Pozostałe postaci zapalenia przebiegają bezboleśnie.

Nadczynność tarczycy czynniki ryzyka

Nadczynność tarczycy, zwłaszcza w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa zdarza się rodzinnie, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Warto porozmawiać z lekarzem o ew. potrzebie monitorowania czynności tarczycy, jeżeli ktoś bliski w rodzinie ma rozpoznaną chorobę tarczycy. Wśród innych czynników, które zwiększają szansę na zachorowanie wymienia się:

  • anemię złośliwą,
  • cukrzycę typu 1,
  • chorobę Addisona (niewydolność nadnerczy),
  • wiek (powyżej 60 roku życia),
  • ciążę (w czasie ostatnich 6 miesięcy),
  • dietę bogatą w jod.

Nadczynność tarczycy w ciąży

Warto wiedzieć, że nadczynność tarczycy występuje również u ciężarnych kobiet. W razie stwierdzenia tej choroby zaleca się, aby pacjentka niezwłocznie skontaktowała się ze swoim lekarzem prowadzącym. Choroba ta jest problematyczna zarówno dla matki, jak i dziecka. W takim wypadku specjalista powinien zmodyfikować plan leczenia głównie pod kątem ograniczenia substancji farmakologicznych, a także ewentualnego zabiegu chirurgicznego (możliwe najpóźniej do 4. miesiąca ciąży).

Nadczynność tarczycy u mężczyzn

Jak już zostało wspomniane wcześniej nadczynność tarczycy głównie dosięga kobiety zdarzają się jednak przypadki, gdy choroba ta występuje również u mężczyzn. Do najczęstszych objawów nadczynności u panów zalicza się: utratę masy ciała, nadmierne pocenie się, zmęczenie, wahania apetytu, problemy z koncentracją oraz niepokój. Zdarza się również, gdy tarczyca ulega powiększeniu, przez co powoduje obrzęk gardła oraz szyi (w pobliżu jabłka Adama). 

Nadczynność tarczycy u mężczyzn powoduje również powstawanie różnych skutków ubocznych. Wśród nich wymienić można:

  • obrzęk tkanki piersi (powiększenie piersi),
  • szybkie bicie serca,
  • osłabienie mięśni,
  • osłabienie kości (osteoporoza).

Nadczynność tarczycy u dzieci

Nadczynność tarczycy u dzieci spowodowana jest najczęściej wspomnianą wyżej chorobą Gravesa-Basedowa. Schorzenie może wystąpić w każdym okresie dzieciństwa szansa na pojawienie się wzrasta jednak wraz z wiekiem. Nadczynność tarczycy u dzieci daje o sobie znać na różne sposoby. Najczęstsze objawy obejmują:

  • nerwowość,
  • słabszą koncentrację,
  • drażliwość,
  • niepokój,
  • kołatanie serca,
  • wypadanie włosów,
  • wyłupiaste oczy,
  • częstsze oddawanie moczu,
  • utrata wagi,
  • ciągłe uczucie ciepła,
  • obniżony nastrój,
  • problemy z połykaniem jedzenia i płynów,
  • drżenie rąk.

Leczenie nadczynności tarczycy

Nadczynność tarczycy jest chorobą, która wymaga stałego leczenia pod okiem endokrynologa. Celem takiej terapii jest uzyskanie tzw. eutyrozy, czyli stanu, w którym organizm osiągnie prawidłowe wartości hormonów tarczycy. Obecnie istnieje kilka opcji leczenia nadczynności tarczycy, wśród których wymienić można: 

leki przeciwtarczycowe jest to leczenie tyreostatykami, które mają za zadanie hamować syntezę tyroksyny; leki te wydawane są wyłącznie na receptę,

jod radioaktywny – ta metoda powoduje powolne niszczenie komórek tarczycowych, które wyciągają jod z krwi pacjenta; leczenie jodem nie jest wykorzystywane u kobiet w ciąży i tych, które karmią piersią,

operacja chirurgiczna w razie podejrzenia raka tarczycy lub choroby nowotworowej gruczoł jest wycinany; po jego usunięciu u pacjenta występuje niedoczynność tarczycy.

Znakomita większość pacjentów dobrze odpowiada na te formy terapii. 

Nadczynność tarczycy – powikłania

Nieleczona nadczynność tarczycy niesie ze sobą poważne powikłania, które mogą prowadzić nawet do zagrożenia życia. 

  • Choroba serca – jedno z poważniejszych powikłań nieleczonej nadczynności tarczycy. Nadmiar hormonów tarczycy skutkuje szybką czynnością serca w spoczynku i w trakcie wysiłku, wpływa na powstawanie zaburzeń rytmu serca (np. migotania przedsionków), prowadzi do rozwoju niewydolności krążenia. Podjęcie leczenia nadczynności tarczycy powoduje zazwyczaj ustąpienie dolegliwości.
  • Osteoporoza – nadmiar hormonów tarczycy upośledza wbudowywania wapnia do kości. Kości stają się kruche i łamliwe.
  • Oftamopatia Gravesa – nieleczona prowadzi do utraty wzroku.
  • Dermopatia Gravesa – zaczerwienienie i obrzęk skóry, najczęściej w obrębie goleni i stopy.
  • Przełom tarczycowy – skrajna postać nieleczonej nadczynności tarczycy. Objawy choroby ulegają gwałtownemu nasileniu. Pojawia się gorączka, bardzo szybka czynność serca, zaburzenia świadomości. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.

Zapraszamy Państwa do Centrum FitMedica na konsultacje do specjalistów w dziedzinie endokrynologii i chirurgii. Wykonujemy również badania ultrasonograficzne na wysokiej klasy aparacie firmy General Electrics.

Dowiedz się więcej:

Dobry endokrynolog Warszawa​

Endokrynologia jest dziedziną medycyny, która zajmuje się zaburzeniami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Gruczoły te stanowią element układu endokrynnego, w…

Endokrynolog dziecięcy Warszawa

W FitMedica zapraszamy do skorzystania z konsultacji z endokrynologiem dziecięcym. Trzeba pamiętać, że choroby endokrynologiczne, występujące w rodzinie,…

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy Nadczynność tarczycy to zespół objawów, które świadczą o nieprawidłowej pracy gruczołu tarczowego. Zaburzenie to związane jest…